ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΖΩΟΥ:

Το παρακάτω κείμενο αφορα ερωτησεις που υποβάλαμε σε δύο δικηγόρους οταν φτιάχναμε το Παρατηρητήριο Κακοποιησης Ζώων την Βάσω Τάκη η οποία εχει απαντήσει στις ερωτήσεις και εχουν προστεθέι κομμάτια απο τον Γιώργο Τσιγκινίδη και την Ελένη Θεοφιλίσου εθελοντές τηα ομάδας Εθελοντών Δικηγόρων και Νομικών Υπέρ της Προστασίας των Ζώων

Κακοποίηση ζώου και όλοι ψάχνουν τα σωματεία?
Τι  μπορούμε να κάνουμε ως σωματεία?: Τίποτε εφόσον εσεις δεν καταθέσετε επώνυμη γραπτή καταγγελία με αριθμό πρωτοκόλλου στις αρμόδιες αρχές. Δεν έχουμε ούτε τη δυνατότητα, αλλά ούτε και την αρμοδιότητα να το πράξουμε αντί για σας υποκαθιστώντας κάθε πολίτη,την αστυνομία, την εισαγγελία και τις κτηνιατρικές υπηρεσίες των νομαρχιών μαζί.

Τί μπορείτε να κάνετε εσείς:

1 . Ακούω ένα σκυλάκι να κλαίει από μια κοντινή αυλή , τι να κάνω?
Αρχικά πρέπει να προσδιορίσουμε την αιτία του κλάματος και ανάλογα να ενεργήσουμε.

Η πιο απλή και συνηθισμένη περίπτωση είναι να κλαίει επειδή είναι μόνο του, ειδικά εάν είναι κουτάβι, οπότε του μιλάμε και προσπαθούμε να το ηρεμήσουμε. Παράλληλα ενημερώνουμε τους ανθρώπους που το έχουν και τους δίνουμε οδηγίες πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν το θέμα ότι δηλ. θα πρέπει στην αρχή να το αφήνουν λίγη ώρα μόνο και να αυξάνουν το χρόνο σταδιακά, ώστε το σκυλί να είναι σίγουρο ότι θα επιστρέψουν. Επίσης είναι σημαντικό να τους πούμε ότι πρέπει να φροντίσουν ώστε το σκυλί τους να μην κλαίει( και να μην γαυγίζει) στην αυλή ή στο διαμέρισμα σε ώρες κοινής ησυχίας, γιατί οποιοσδήποτε γείτονας ενοχληθεί μπορεί να καλέσει το 100, οπότε μπορεί να  τους επιβληθεί κάποιο πρόστιμο.

Άλλη αιτία που μπορεί να κλαίει είναι γιατί το έχουν δεμένο. Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να ελέγξετε εάν παραμένει δεμένο πάρα πολλές ώρες ή και μόνιμα, οπότε στην περίπτωση αυτή θεωρείται ότι υπάρχει  κακοποίηση και ενεργούμε όπως παρακάτω.

Οι ερωτήσεις 2, 3 ,4 και 5 αφορούν κακοποίηση ζώου και ενεργούμε ως ακολούθως.

2. Είδα έναν γείτονα να δέρνει το σκυλί του στο μπαλκόνι του τι να κάνω?
3. Είδα σκυλάκια δεμένα αποστεωμένα κυνηγών στο κτήμα τους τι να κάνω?
4. Μια κυρία πνίγει επανειλημμένα τα μικρά της γάτας του κήπου της και τα πετάει στα σκουπίδια τι να κάνω?
5. Ένας άρρωστος μάλλον πυροβολεί τις γάτες με αεροβόλο/ κρεμάει σε τσιγκέλι κρέας και τις σκοτώνει/ ρίχνει κεζάπι από το μπαλκόνι του, μπορώ να κάνω κάτι α ναι τι?

1η δυνατότητα : Πηγαίνουμε στην Αστυνομία και ζητάμε να καταγραφεί το περιστατικό στο βιβλίο συμβάντων. Παίρνουμε αριθμό πρωτοκόλλου για την καταγγελία που υποβάλλαμε. Θα βοηθούσε εάν είχαμε και τα στοιχεία του γείτονα ή των κυνηγών ή της γριάς κυρίας κλπ  Η Αστυνομία οφείλει να αναζητήσει τον δράστη, να τον καλέσει στο Τμήμα και να του κάνει συστάσεις ώστε να μην επαναληφτεί το γεγονός. Σε σοβαρή κακοποίηση ζώου οφείλει να μηνύσει τον δράστη αυτεπάγγελτα, κάτι που φυσικά σπάνια θα έκανε από μόνο του το Αστυνομικό όργανο.

2η δυνατότητα : Υποβάλλουμε μηνυτήρια αναφορά στον εισαγγελέα ή μήνυση στην Αστυνομία ή στην Ασφάλεια (εάν ο δράστης είναι άγνωστος κατα αγνώστων), ώστε να κινηθεί αυτεπάγγελτα η σχετική διαδικασία. Δίνουμε και τα πλήρη στοιχεία μας, γιατί θα κληθούμε να καταθέσουμε σαν μάρτυρες.

3η περίπτωση : Εάν πρόκειται για ιδιαίτερα σοβαρή κακοποίηση ενημερώνουμε  ( αίτηση στον εισαγγελέα) τον εισαγγελέα και του ζητάμε να αφαιρέσει προσωρινά με διάταξή του το σκυλί από την κατοχή του ιδιοκτήτη και να το παραδώσει σε ζωοφιλικό σωματείο ή σε καταφύγιο ζώων. Γι αυτό στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να ζητήσετε τη βοήθεια του τοπικού ζωοφιλικού σωματείου. Εάν δεν υπάρχει σωματείο ο Εισαγγελέας θα πρέπει να βρει το κατάλληλο μέρος για την προσωρινή φιλοξενία του σκύλου.

   Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις μπορούμε να ενεργήσουμε από μόνοι μας ή να ζητήσουμε τη βοήθεια του τοπικού ζωοφιλικού σωματείου ή κάποιου Δικηγόρου. Επίσης, ανάλογα με τη σοβαρότητα του περιστατικού μπορούμε για αρχή να μιλήσουμε στον ιδιοκτήτη και να τον προειδοποιήσουμε ότι εάν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση θα καλέσουμε την Αστυνομία. Είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι κάτοχοι ζώων ότι υπάρχει νομοθεσία σε αυτή τη χώρα που προστατεύει τα ζώα και επίσης είναι σημαντικό να μην αδιαφορούμε όταν αντιλαμβανόμαστε περιστατικά κακοποίησης και να μην διστάζουμε να κάνουμε κάποιες ενέργειες. Μόνο έτσι μπορεί να συνετιστεί ο κάθε αδιάφορος ιδιοκτήτης, με την απειλή δηλαδή λήψης μέτρων σε βάρος του.

Πρόσθετο 1: Γιωργος Τσιγγινίδης
Διακριτική λύση δεν υπάρχει. Επιλέγεις είτε να αντιμετωπίσεις το θέμα (οπότε αναπόφευκτα το μαθαίνουν οι ιδιοκτήτες του ζώου) είτε να μην κάνεις τίποτα. Για να αντιμετωπίσεις νομικά το ζητημα ενός συγκεκριμένου ζώου, έχεις τις εξης δυνατότητες :

α) διοικητική αφαίρεση του ζώου από τους ιδιοκτήτες του με διάταξη-απόφαση του οικείου εισαγγελέα πρωτοδικών. Για να εκδοθεί τέτοια απόφαση, χρειάζεται να υποβληθεί σχετική αιτιολογημένη αίτηση προς τον εισαγγελέα, δηλ. να εκτίθενται στην αίτηση τα περιστατικά διαβίωσης του ζώου και από τα οποία με βάση τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής να προκύπτει ότι το ζωο πράγματι κακοποιείται.

β) καταγγελία - μηνυτήρια αναφορά στο τοπικό αστυνομικό τμημα της περιοχής του ζώου κατά των ιδιοκτητών του. Βάσει αυτής η αστυνομία κινει αυτεπαγγέλτως στη συνέχεια τη διαδικασία ποινικής δίωξης των ιδιοκτητών.

Η καταγγελία θέλει λιγο προσοχή, δηλ. καλό είναι τα περιστατικά της κακοποίησης να ειναι προφανή (να μπορούν να αποδειχτούν εύκολα), για να αποφευχθεί ο κίνδυνος μήνυσης κατά του καταγγέλοντος από τους ιδιοκτήτες του ζώου.


Πρόσθετο 2:
Alice Cha
ν. 4039/2012: άρθρο 16 " Κακοποίηση των ζώων" παράγραφος α΄: "...απαγορεύεται ο βασανισμός, η κακοποίηση, η κακή και βάναυση μεταχείριση οποιουδήποτε είδους ζώου, καθώς και οποιαδήποτε πράξη βίας κατ' αυτού....", άρθρο 20 "Ποινικές κυρώσεις": .... 2.: " Οι παραβάτες των διατάξεων των παραγράφων α΄και β΄ του άρθρου 16 τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή από πέντε χιλιάδες (5.000) έως δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ". (τουλάχιστον ενός έτους = ποινή φυλάκισης από ένα έτος έως πέντε). Μπορείτε να καταθέσετε έγγραφη καταγγελία στην αστυνομία περιγράφοντας με ακρίβεια όσα γνωρίζετε, χωρίς να αναφερθείτε σε κάτι που δεν μπορείτε να αποδείξετε (είτε με μάρτυρες είτε με άλλα αποδεικτικά στοιχεία).
Η αστυνομία υποχρεούται να την προωθήσει άμεσα στον αρμόδιο εισαγγελέα προκειμένου να κρίνει αν θα ασκήσει ποινική δίωξη ( άρθρο 37 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας: "Οι ανακριτικοί υπάλληλοι οφείλουν να ανακοινώσουν χωρίς χρονοτριβή στον αρμόδιο εισαγγελέα οτιδήποτε πληροφορούνται με κάθε τρόπο για αξιόποινη πράξη που διώκεται αυτεπαγγέλτως").
Το συγκεκριμένο αδίκημα διώκεται αυτεπαγγέλτως.


6. Είδα ένα ζώο σε άσχημη κατάσταση σε ένα pet shop τι μπορώ να κάνω?

Εάν το σκυλί είναι σε άσχημη κατάσταση ενεργούμε όπως παραπάνω δηλ. καταγγελία σε Αστυνομία ή Εισαγγελέα κλπ γιατί υπάρχει κακοποίηση . Περαιτέρω, ο νόμοςαναφέρει πολύ αναλυτικά τις συνθήκες υπό τις οποίες πρέπει να διαβιούν τα ζώα στα pet-shops. Εάν υπάρχει παραβίαση αυτών των διατάξεων, ενημερώνουμε την Δ/ση Κτηνιατρικής της Νομαρχίας, η οποία είναι υποχρεωμένη να ελέγξει την καταγγελία και να επιβάλλει κυρώσεις. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης μπορεί να επιβληθεί πρόστιμο έως 1500 ευρώ και σε περίπτωση υποτροπής μπορεί να ανασταλεί η άδεια λειτουργίας από 6 μήνες έως 3 χρόνια ή και να αφαιρεθεί οριστικά. 

7. Ο Δήμος έριξε φόλα στα σκυλιά- γάτες τις περιοχής μου τι μπορώ να κάνω?

Εάν έχω αποδείξεις (κυρίως μάρτυρες) καταθέτω μήνυση ή μηνυτήρια αναφορά στον Εισαγγελέα ή στην Αστυνομία για να ασκηθεί αυτεπάγγελτα ποινική δίωξη. Εάν δεν έχω αποδείξεις καταθέτω μήνυση κατ΄ αγνώστων στην Ασφάλεια. Παράλληλα φροντίζω να πάρει το θέμα δημοσιότητα στέλνοντας καταγγελία στις τοπικές ή  μη εφημερίδες ή σε κανάλια, αποφεύγοντας όμως να κατονομάσω τον Δήμο απ΄ ευθείας εάν δεν έχω επαρκείς αποδείξεις.

Επίσης, σε κάθε περιστατικό δηλητηρίασης με φόλα πρέπει να κάνουμε τις ενέργειες που αναφέρω παρακάτω.

8. Κάποιος άγνωστος γείτονας ρίχνει επανειλημμένα φόλες στη γειτονία μας τι να κάνουμε?

   Καλούμε την Αστυνομία επί τόπου, στο μέρος δηλ. όπου βρίσκεται ακόμα το πτώμα ή τα πτώματα, η οποία υποχρεούται να έλθει και να κάνει μήνυση αυτεπάγγελτα κατ΄ αγνώστων. Εάν υπάρχουν κάποιες υποψίες ή στοιχεία ενημερώνουμε την Αστυνομία. Συγχρόνως φροντίζουμε να βγάλουμε φωτογραφίες, ενώ παράλληλα ειδοποιούμε και την Δ/ση Κτηνιατρικής της Νομαρχίας να έλθει γιά να πάρει το πτώμα και να το στείλει σε επίσημο Τοξικολογικό Εργαστήριο, προκειμένου να επιβεβαιωθεί από τον έλεγχο των σπλάχνων το είδος του δηλητηρίου. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα φροντίζουμε να πάρουμε μια βεβαίωση κτηνιάτρου ότι το ζώο πέθανε από δηλητηρίαση.  Εάν δεν καλέσουμε την Αστυνομία καταθέτουμε στην Ασφάλεια μήνυση κατ΄ αγνώστων, παραδίδοντας μαζί τις φωτογραφίες και τη βεβαίωση.

   Εκτός από αυτές τις ενέργειες μπορούμε να κολλήσουμε στη περιοχή αφίσες που ενημερώνουν τον κόσμο ότι η δηλητηρίαση ζώων είναι ποινικό αδίκημα και ότι τιμωρείται από το νόμο. Γενικά φροντίζουμε να δώσουμε δημοσιότητα στο γεγονός με την ελπίδα ότι θα αποτρέψουμε τον δράστη από τέτοιες ενέργειες στο μέλλον. Εάν υπάρχει η δυνατότητα επικηρύσσουμε τον δράστη με κάποιο ποσό, για όποιον μας δώσει αξιοποιήσιμες πληροφορίες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν πρέπει να μείνουμε απαθείς μπροστά σε τέτοια φαινόμενα, γιατί όσο δεν αντιδρούμε τόσο οι δράστες αποθρασύνονται και ξαναχτυπούν.

9. Μια φίλη μου πήρε σκύλο/γατo αλλά δεν τον φροντίζει καθόλου τι να της πω?
Φροντίζω να την ενημερώσω για τις υποχρεώσεις που έχει εκ του νόμου, ότι δηλαδή πρέπει να φροντίζει το κατοικίδιό της, διαφορετικά  υπάρχει κακοποίηση και θα έχει σοβαρές συνέπειες. Από το να της γίνει μήνυση έως να της το αφαιρέσουν με εντολή εισαγγελέα.

10. Ποιο είναι το πρόστιμο κακοποίησης η φόνου ζώου?
-Νόμος 1197/1981. Η κακοποίηση, ο βασανισμός και η δολοφονία ζώου είναι πλημμέλημα και τιμωρείται με φυλάκιση έως 5 μήνες ή χρηματική ποινή από 300 έως 1500 ευρώ  ή και με τις δύο ποινές.
-Νόμος. 4039/2012: άρθρο 16 " Κακοποίηση των ζώων" παράγραφος α΄: "...απαγορεύεται ο βασανισμός, η κακοποίηση, η κακή και βάναυση μεταχείριση οποιουδήποτε είδους ζώου, καθώς και οποιαδήποτε πράξη βίας κατ' αυτού....", άρθρο 20 "Ποινικές κυρώσεις": .... 2.: " Οι παραβάτες των διατάξεων των παραγράφων α΄και β΄ του άρθρου 16 τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή από πέντε χιλιάδες (5.000) έως δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ". (τουλάχιστον ενός έτους = ποινή φυλάκισης από ένα έτος έως πέντε). Μπορείτε να καταθέσετε έγγραφη καταγγελία στην αστυνομία περιγράφοντας με ακρίβεια όσα γνωρίζετε, χωρίς να αναφερθείτε σε κάτι που δεν μπορείτε να αποδείξετε (είτε με μάρτυρες είτε με άλλα αποδεικτικά στοιχεία).

Σύμφωνα με το νέο νόμο 4039/12 αρ. 20 παρ. 2, η θανάτωση/κακοποίηση ζώου τιμωρείται ποινικά με φυλάκιση 1 έως 5 χρ. και με χρηματική ποινή από 5.000 έως 15.000 χιλ. ευρώ. Παράλληλα επιβάλλεται και διοικητικό πρόστιμο ύψους 30.000 ευρώ (!!!), για κάθε ζώο και κάθε περιστατικό.

(Ε. Θ.  Δικηγόρος)

Συνεχεια:


11.Μπορεί να γίνει καταγγελία κακοποίησης αν δεν έχεις δει το περιστατικό;..μία φίλη μου άκουσε ότι στο ..... ένας κυνηγός σκότωσε τα δύο του σκυλιά γιατί κυνήγησαν τα κατσίκια του.Τι μπορεί να κάνει; Αν ξέρουμε το όνομά του;

Η φίλη σου μπορει να κάνει καταγγελία αλλά πρέπει να γνωστοποιήσει (και) το ονομα αυτού που της τα είπε, προκειμένου να κληθεί αυτός για να καταθέσει πότε, από ποιόν και υπο ποιές συνθήκες έγινε το περιστατικό της θανάτωσης. Δεχεται να καταθέσει αυτός που της τα είπε ; Αυτό ειναι το ζητούμενο. Σημειωτέον ότι η καταγγελία πρέπει να γινει στο αστυνομικό τμημα της περιοχής όπου έγινε το συμβάν. Δυστυχως πέρασε η προθεσμία της αυτόφωρης (σύντομης) διαδικασίας και θα κινηθεί πλέον η υπόθεση με την τακτική (χρονοβόρα) διαδικασία αλλά αξίζει τον κοπο για την τιμωρία του δράστη.

12. Είμαστε ομάδα εθελοντών, θα παμε στο Δημαρχειο απο τους φιλοζωους εθελοντες ...... για να ζητησουμε βοηθεια με τα αδεσποτακια, θα ρωτησουμε και για χωρο για καταφυγιο. Ο δημος δεν ειναι υποχρεωμενος να βοηθησει; αν αρνηθει καθε προταση για βοηθεια;

Όσον αφορά το αμιγώς νομικό μέρος : δεν υπάρχει νομική υποχρέωση του Δημου να σας βοηθήσει οικονομικά ή παραχωρώντας σας χωρο για καταφύγιο ή άλλως πως. Εξάλλου η αδειοδότηση ενός καταφυγίου ειναι δυσκολη διαδικασία. Αλλο ζητημα βέβαια είναι το να συμφωνήστε με σύμβαση που θα υπογραφτεί μεταξύ κάποιου απο εσας ατομικά (διότι δεν ειστε νομιμα συνεστημένο σωματείο) και του Δημου, με την οποία θα αναλάβετε για λογαριασμό του Δήμου έναντι κάποιας αμοιβής το έργο της περισσυλογής κλπ των αδέσποτων της περιοχής σας, έργο που κατά το νομο υποχρεούται να κάνει ο Δημος.

Τ. Γ,
Δικηγόρος,
Νομικός σύμβουλος σωματείων θεσσαλονικής


Βάσω Τάκη
Δικηγόρος
Αντιπρόεδρος Συλλόγου Ζωόφιλων Ημαθίας (ΖΩ.Η.)
Για το Παρατηρητηριο κακοποιησης ζωων